Phân biệt cách gieo vần, ngắt nhịp và hài thanh trong thể song thất lục bát và thể thất ngôn Đường luật

Luyện tập

Bài tập (Luyện tập - Trang 107)

Phân biệt cách gieo vần, ngắt nhịp và hài thanh của hai câu thơ bảy tiếng trong thể song thất lục bát với thể thất ngôn Đường luật qua các ví dụ sau:

a.

Trống Tràng thành lung lay bóng nguyệt
Khói Cam Tuyền mở mịt thức mây.
Chín lần gươm báu trao tay
Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh
(Đoàn Thị Điểm – Chinh phụ ngâm)

b.

CẢNH KHUYA
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước là

Bài Làm:

a. Xét hai câu thơ bảy tiếng:

• Gieo vần lưng, vần trắc (nguyệt – mịt)
• Ngắt nhịp: nhịp 3 – 4.

Trống Tràng thành / lun lay bóng nguyệt
Khói Cam Tuyền / mờ mịt thức mây.

• Hài thanh: cặp song thất lấy tiếng thứ 3 làm chuẩn, có thể có thanh bằng hoặc trắc.
• Ở đây là thanh bằng: Trống Tràng thành (B) Khói Cam Tuyền (B)

b. Gieo vần chân, vần cách (hoa – nhà)

• Nhịp 4/3

Trăng lồng cổ thụ / bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ / người ch ưa ngủ
Chưa ngủ vì lo / nỗi nước là

• Hài thanh: theo mô hình sau:
• Dòng 1: T-B-T
• Dòng 2: B-T-B
• Dòng 3: B-T-B
• Dòng 4: T-B-T

Giải thích về cách gieo vần, ngắt nhịp và hài thanh trong thể thất ngôn và thể song thất lục bát

Trong thể thất ngôn và thể song thất lục bát, việc gieo vần, ngắt nhịp và hài thanh đóng vai trò quan trọng trong tạo nên sự điệu đà và uyển chuyển của bài thơ. Hãy cùng tìm hiểu về cách thực hiện ba yếu tố này.

Gieo vần

Trong thể thất ngôn và thể song thất lục bát, gieo vần được chia thành hai loại: vần lưng và vần chân. Vần lưng là vần cuối cùng của mỗi câu thơ, trong khi vần chân là vần cuối cùng của mỗi dòng thơ. Trong ví dụ a, hai câu thơ bảy tiếng được gieo vần lưng và vần chân như sau: - Vần lưng: nguyệt - mịt - Vần chân: thành - mây Với ví dụ b, hai câu thơ bảy tiếng được gieo vần chân như sau: - Vần chân: hoa - là

Ngắt nhịp

Ngắt nhịp là cách sắp xếp các âm tiết trong mỗi câu thơ. Trong thể thất ngôn và thể song thất lục bát, ngắt nhịp thường là nhịp 3-4, tức là mỗi câu thơ được chia thành 3 âm tiết và 4 âm tiết. Với ví dụ a, ngắt nhịp được thể hiện như sau: - Trống Tràng thành / lun lay bóng nguyệt (3-4) - Khói Cam Tuyền / mờ mịt thức mây (3-4) Với ví dụ b, ngắt nhịp được thể hiện như sau: - Trăng lồng cổ thụ / bóng lồng hoa (4-3) - Cảnh khuya như vẽ / người chưa ngủ (4-3) - Chưa ngủ vì lo / nỗi nước là (4-3)

Hài thanh

Hài thanh là sự phối hợp giữa thanh bằng (hoặc trắc) và thanh nặng trong mỗi câu thơ. Trong thể thất ngôn và thể song thất lục bát, hài thanh thường được xác định bằng cách lấy tiếng thứ 3 làm chuẩn. Với ví dụ a, hài thanh được thể hiện như sau: - Trống Tràng thành (B) Khói Cam Tuyền (B) Với ví dụ b, hài thanh được thể hiện như sau: - Dòng 1: T-B-T - Dòng 2: B-T-B - Dòng 3: B-T-B - Dòng 4: T-B-T Đây là mô hình hài thanh trong thể thất ngôn và thể song thất lục bát. Như vậy, qua các ví dụ trên, chúng ta đã phân biệt được cách gieo vần, ngắt nhịp và hài thanh trong thể song thất lục bát và thể thất ngôn Đường luật. Điều này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cấu trúc và âm điệu của các loại thể thơ này.